Huta Poręby

Widok na kościół w Hucie Poręby

Po 1945 roku z połączenia Huty, Poręb i Jasionowa powstała Huta Poręby.

W źródłach z XIX wieku funkcjonowały one jako oddzielne osady. Poręby oraz przysiółek Jasionów pierwszy raz wzmiankowano w 1735 roku. W XVIII wieku powstała tutaj huta szkła. Zatrudnieni w niej robotnicy zamieszkali w jednym z przysiółków Poręb. Tę nowo powstałą osadę zaczęto nazywać Huta lub Zahuty. Według tradycji mieszkańcy tej wsi są potomkami Anglików, których sprowadzono do pracy w hucie szkła.

W 1855 roku Huta należała do obwodu sanockiego i do powiatu brzozowskiego. Wieś podlegała parafii rzymskokatolickiej w Dylągowej oraz greckokatolickiej w Siedliskach. Właścicielem miejscowości był Marceli Tarnowiecki. W tym samym roku wymienia się Poręby z Hutami, z tym że Poręby należały do spadkobierców hrabi Starzyńskiego. Jasionów w 1855 roku był oddzielną osadą, która podlegała temu samemu podziałowi administracyjnemu i kościelnemu jak dwie powyższe. Jego właścicielem był Marceli Tarnowiecki.

W 1872 roku Poręby (Poremby) Jasionowów administracyjnie wchodziły do powiatu brzozowskiego. Należały do parafii greckokatolickiej w Siedliskach. Najbliższa poczta mieściła się w Niewistce. Właścicielami wioski byli Władysław i Florentyna Kossowicze. Zamieszkiwało tutaj 231 osób. W 1877 roku Poręby z Hutami należały do hrabi Augusta Starzeńskiego.

Najprawdopodobniej szkoła będąca filią szkoły w Siedliskach powstała dla Huty i Porąb w 1911 roku. W 1924 roku w Porębach Hucie istniała jednoklasowa szkoła filialna z polskim językiem nauczania. Posiadała budynek drewniany własny z jedną salą szkolną. Jej macierzystą siedzibą była szkoła w Siedliskach. W latach 60. XX wieku wybudowano w Hucie Porębach, dziś niefunkcjonującą, nową szkołę „tysiąclatkę”.

W 1921 roku w Porębach określanych jako wieś (wliczono tutaj jako przysiółek: Huty i Jasionów) były 152 budynki mieszkalne. Ogólna liczba ludności wynosiła 860, w tym narodowość polską podawało 100 osób, ruską – 755 i żydowską – 5.

W Hutach były 62 domy mieszkalne, które zamieszkiwało 338 osób, w tym do narodowości polskiej przyznawało się 74 osoby, ruskiej – 259, żydowskiej – 5. W Jasionowie było 28 domów, zamieszkanych przez 165 osób, w tym narodowości polskiej – 5, ruskiej – 160. Same Poręby jako wieś miały 62 domy, 357 mieszkańców, w tym narodowości polskiej – 21 i ruskiej – 336. W latach 1947–1956 na terenie wsi ukrywał się Omelan Pieczeń. Był pochodzącym z Iskani żołnierzem UPA. Wiedząc, że ujawnienie się przed polskimi władzami grozi śmiercią, postanowił w ukryciu czekać na lepsze czasy. Dzięki pomocy znajomych Polaków dotrwał w leśnych kryjówkach do października 1956 roku, kiedy to zgłosił się do Urzędu Bezpieczeństwa w Przemyślu. Szykanowany, wyjechał po kilku latach za granicę. Jego wspomnienia 9 lat w bunkrze. Wspomnienia żołnierza UPA wydano w Polsce w 1991 roku.

źródło: „Gmina Nozdrzec Przewodnik”

Mapa – Huta Poręby, źródło: https://mapy.geoportal.gov.pl/